სოფელი ზემო ვარძია

სოფელი ზედა ვარძია ასპინძის რაიონში ვარძიის კოპლექსის ჩრდილო-დასავლეთით 2 კილომეტრში მდებარეობს. ნასოფლარისაკენ მიმავალი გზა ხევხევ მიიწევ, გზად უამრავი საცხოვრებელი ნაგებობების ნაშთები გვხდება. ზედა ვარძიის ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია სოფლის ყველაზე მაღალ ადგილას ხელოვნურად მოსწორებულ ადგილას მდებარეობს.
ტაძარი XX საუკუნემდე თითქმის სრულიად დანგრეულმა მოაღწია. დროთა განმავლობაში მას გარკვეული სახეცვლილებები განუცდია. განსაკუთრებით დიდი ზიანი მიაყენეს მას ამ მიდამოებში ჩასახლებულმა ქურთებმა. 1828 წელს სწორედ ამ ადგილას ჩაასახლა გენერალმა ლაზარევმა 35 კომლი ქურთი. სარწმუნოებით სხვა ხალხი ტაძარს საქონლის შესარეკად და სადგომად იყენებდა, ამ დროს მიაშენეს ტაძარს სხვადასხვა ნაგებობებიც.